Zasiłki rodzinne

Zasiłek rodzinny to pomoc finansowa dla rodzin z dziećmi, przyznawana jeśli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 674 zł lub – gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne – 764 zł netto. W przypadku niewielkiego przekroczenia tej kwoty, świadczenia mogą być przyznane w zmniejszonej wysokości w systemie tzw. „złotówki za złotówkę”.

Kwota zasiłku jest uzależniona od wieku dziecka i wynosi miesięcznie: 95 zł (dzieci do 5 lat), 124 zł (5-18 lat) lub 135 zł (18-24 lata).

Zasiłek przysługuje na dziecko do 18 roku życia, bez względu na to czy się uczy, na dziecko w wieku od 18 do 21 lat pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole, zaś na dziecko w wieku 21-24 lata zasiłek przysługuje tylko w przypadku gdy kontynuuje naukę oraz jednocześnie posiada orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. W przypadku nauki w szkole wyższej (bez względu na wiek dziecka) zasiłek rodzinny nie przysługuje, chyba że do tej szkoły uczęszcza dziecko posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

O zasiłek rodzinny może ubiegać się także osoba w wieku 18-24 lata (sama na siebie), która się uczy jeśli jej rodzice nie żyją lub ma zasądzone alimenty z ich strony.

Osoby samotnie wychowujące dziecko, które nie mają zasądzonych alimentów lub innego dokumentu przyznającego alimenty potwierdzonego przez sąd (np. ugody lub aktu notarialnego), nie mogą uzyskać świadczenia. Wyjątkiem są sytuacje, gdy m.in. rodzic dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany czy sąd oddalił powództwo o przyznanie alimentów.

Nie można pobierać zasiłku rodzinnego na dziecko, które jest w związku małżeńskim lub ma własne dziecko, a także jeśli przebywa ono w pieczy zastępczej lub instytucji, która zapewnia całodobowe utrzymanie (np. zakład poprawczy, młodzieżowy ośrodek wychowawczy).

Do zasiłku rodzinnego przysługują także dodatki:

1. dodatek z tytułu urodzenia dziecka: 1000 zł jednorazowo,
2. dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: 400 zł miesięcznie,
3. dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka: 193 zł miesięcznie,
4. dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej (na każde trzecie oraz kolejne dziecko uprawnione do zasiłku): 95 zł miesięcznie,
5. dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: 90 lub 110 zł (w zależności od wieku dziecka),
6. dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego: 100 zł jednorazowo, wypłacany we wrześniu,
7. dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: dojazdy do szkoły – 69 zł miesięcznie lub zamieszkanie w miejscowości gdzie znajduje się szkoła – 113 zł miesięcznie.

Dodatki przysługują tylko wtedy, gdy przysługuje zasiłek rodzinny.

DOCHÓD RODZINY:

Dla wniosków złożonych do 31 października 2024 r. rokiem bazowym jest rok 2022 i z tego roku liczony jest dochód podstawowy.
Sytuację dochodową z roku bazowego zawsze należy porównać z sytuacją dochodową w momencie składania wniosku.
Jeśli w momencie składania wniosku nie ma już jakiegoś dochodu, który występował w 2022 roku, znaczy to, że nastąpiła utrata dochodu i dochód z 2022 roku nie jest wliczany. Jeśli w momencie składania wniosku jest dochód, którego nie było w 2022 roku lub jakiś dochód pojawił się nie od początku ale w trakcie 2022 r., znaczy to, że nastąpiło uzyskanie dochodu i wlicza się on do dochodu rodziny.

UWAGA! Nie każda zmiana sytuacji dochodowej jest utratą czy uzyskaniem dochodu. Uzyskaniem dochodu są wyłącznie następujące sytuacje:

• zakończenie urlopu wychowawczego
• otrzymanie zasiłku lub innego stypendium (np. stażu) dla bezrobotnych
• podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (w tym także zmiana pracodawcy)
• otrzymanie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia
• założenie działalności gospodarczej
• otrzymanie zasiłku macierzyńskiego z ZUS, zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługują po utracie zatrudnienia
• otrzymanie świadczenia rodzicielskiego
• otrzymanie zasiłku macierzyńskiego z KRUS
• otrzymanie stypendium doktoranckiego

Podobnie, utratą dochodu są wyłącznie następujące sytuacje:

• przejście na urlop wychowawczy
• utrata zasiłku lub stypendium (np. stażu) dla bezrobotnych
• zakończenie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (w tym także przejście do innego pracodawcy)
• utrata zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia
• wyrejestrowanie działalności gospodarczej
• zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego z ZUS, zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługiwały po utracie zatrudnienia
• utrata zasądzonych alimentów lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego z powodu śmierci osoby zobowiązanej do tych świadczeń
• zakończenie pobierania świadczenia rodzicielskiego
• zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego z KRUS
• zakończenie pobierania stypendium doktoranckiego

W sytuacji utraty dochodu zawsze należy przedstawić wszystkie PIT-y za 2022 r. a także wszystkie świadectwa pracy, umowy, zaświadczenia lub oświadczenie, które potwierdzą okres, w jakim dany dochód był uzyskiwany. Przy uzyskaniu dochodu w trakcie 2022 r. należy dostarczyć PIT z 2022 r. oraz nowe umowy, zaś przy uzyskaniu dochodu po 2022 r. – nowe umowy, a także zaświadczenie lub oświadczenie o zarobkach za kolejny miesiąc od uzyskania dochodu.

Osoby, które przez cały rok bazowy i później – aż do momentu złożenia wniosku uzyskiwały ciągłe dochody z tych samych tytułów (np. praca u tego samego pracodawcy) nie muszą dostarczać żadnych dokumentów potwierdzających ich dochody.

WAŻNE! Jeżeli po utracie zatrudnienia (lub innej pracy zarobkowej) lub po wyrejestrowaniu działalności gospodarczej, w ciągu 3 miesięcy powróci się do tego samego pracodawcy lub rozpocznie się nową działalność gospodarczą dochód z tych tytułów traktowany będzie jako ciągłość.

Do dochodu rodziny wlicza się:

• dochód rozliczany w Urzędzie Skarbowym oraz dochody opodatkowane w formie ryczałtu lub karty podatkowej – organ sam pobiera tę informację,
• gospodarstwo rolne (obszar minimum 1 ha przeliczeniowy lub 1 ha fizyczny bądź udziały z takiej powierzchni) – należy wykazać powierzchnię na oświadczeniu, w formie nakazu płatniczego lub zaświadczenia,
• dochody inne niż opodatkowane na ogólnych zasadach – wymienione w załączniku nr ZSR-05 (m.in. stypendia, alimenty, zasiłki chorobowe z KRUS).

Szczegółowe informacje znajdują się we wniosku.

UWAGA! Świadczenie przyznawane jest na okres zasiłkowy (od 1 listopada do 31 października kolejnego roku). Od momentu uzyskania prawa do świadczenia, na osobie pobierającej ciąży obowiązek zgłaszania wszelkich zmian, które mają wpływ na prawo do jego pobierania (np. uzyskanie nowego dochodu, zmianę pracodawcy, zmiany w składzie rodziny czy wyjazd członka rodziny do pracy za granicę)! Niezgłoszenie zmiany może powodować konieczność zwrotu świadczeń.