Specjalny zasiłek opiekuńczy

Pusty wózek inwalidzki na tle pejzarzu z zachodzącym słońcem.

UWAGA! Specjalny zasiłek opiekuńczy od 1 stycznia 2024 r. jest świadczeniem, które przysługuje wyłącznie osobom, które nabyły do niego prawo do 31.12.2023 r. i chcą kontynuować jego pobieranie.
Dla osób, które obecnie chcą opiekować się dorosłą osobą niepełnosprawną ustawa nie przewiduje alternatywnego świadczenia.

Specjalny zasiłek opiekuńczy to 620,00 zł miesięcznie dla osób, które ze względu na opiekę nad niepełnosprawnym bliskim rezygnują z pracy zarobkowej lub jej nie podejmują.

Świadczenie przyznawane jest w celu opieki nad osobami dorosłymi, których niepełnosprawność powstała po 18 lub po 25 roku życia (w przypadku kontynuacji nauki).

Świadczenie mogą pobierać rodzice i dziadkowie, małżonkowie i rodzeństwo, a także dzieci i wnuki – warunkiem jest posiadanie przez osobę wymagającą opieki orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, a także spełnienie kryterium dochodowego, które wynosi 764 zł na osobę w rodzinie.

Do dochodu wlicza się dochód rodziny osoby, która opiekuje się niepełnosprawnym (jej małżonka lub drugiego rodzica dzieci oraz dzieci będących na jej utrzymaniu), a także dochód osoby wymagającej opieki oraz jej rodziny (np. małżonka, drugiego rodzica czy dzieci będących na jej utrzymaniu).

Nie można pobierać specjalnego zasiłku opiekuńczego jeśli osoba opiekująca się sama posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, ma przyznane podobne świadczenie za granicą lub ma prawo do innych świadczeń pieniężnych (np.: emerytura, renta, renta socjalna, zasiłek stały czy zasiłek lub świadczenie przedemerytalne). Nie można także pobierać równocześnie specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna lub dodatku do zasiłku rodzinnego w związku z przebywaniem na urlopie wychowawczym.

DOCHÓD RODZINY:

Dla wniosków złożonych do 31 października 2024 r. rokiem bazowym jest rok 2022 i z tego roku liczony jest dochód podstawowy.
Sytuację dochodową z roku bazowego zawsze należy porównać z sytuacją dochodową w momencie składania wniosku.
Jeśli w momencie składania wniosku nie ma już jakiegoś dochodu, który występował w 2022 roku, znaczy to, że nastąpiła utrata dochodu i dochód z 2022 roku nie jest wliczany. Jeśli w momencie składania wniosku jest dochód, którego nie było w 2022 roku lub jakiś dochód pojawił się nie od początku, ale w trakcie 2022 r., znaczy to, że nastąpiło uzyskanie dochodu i wlicza się on do dochodu rodziny.

UWAGA! Nie każda zmiana sytuacji dochodowej jest utratą czy uzyskaniem dochodu. Uzyskaniem dochodu są wyłącznie następujące sytuacje:

• zakończenie urlopu wychowawczego
• otrzymanie zasiłku lub innego stypendium (np. stażu) dla bezrobotnych
• podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (w tym także zmiana pracodawcy)
• założenie działalności gospodarczej
• otrzymanie zasiłku macierzyńskiego z KRUS
• otrzymanie zasiłku macierzyńskiego z ZUS, zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługują po utracie zatrudnienia
• otrzymanie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia
• otrzymanie świadczenia rodzicielskiego
• otrzymanie stypendium doktoranckiego

Podobnie, utratą dochodu są wyłącznie następujące sytuacje:

• przejście na urlop wychowawczy
• utrata zasiłku lub stypendium (np. stażu) dla bezrobotnych
• zakończenie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (w tym także przejście do innego pracodawcy)
• wyrejestrowanie działalności gospodarczej
• zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego z KRUS
• zakończenie pobierania zasiłku macierzyńskiego z ZUS, zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługiwały po utracie zatrudnienia
• utrata zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia
• zakończenie pobierania świadczenia rodzicielskiego
• zakończenie pobierania stypendium doktoranckiego
• utrata zasądzonych alimentów lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego z powodu śmierci osoby zobowiązanej do tych świadczeń

W sytuacji utraty dochodu zawsze należy przedstawić wszystkie PITy za 2022 r. a także wszystkie świadectwa pracy, umowy, zaświadczenia lub oświadczenie, które potwierdzą okres, w jakim dany dochód był uzyskiwany. Przy uzyskaniu dochodu w trakcie 2022 r. należy dostarczyć PIT z 2022 r. oraz nowe umowy, zaś przy uzyskaniu dochodu po 2022 r. – nowe umowy, a także zaświadczenie lub oświadczenie o zarobkach za kolejny miesiąc od uzyskania dochodu.

Osoby, które przez cały rok bazowy i później – aż do momentu złożenia wniosku uzyskiwały ciągłe dochody z tych samych tytułów (np. praca u tego samego pracodawcy) nie muszą dostarczać żadnych dokumentów potwierdzających ich dochody.

WAŻNE! Jeżeli po utracie zatrudnienia (lub innej pracy zarobkowej) lub po wyrejestrowaniu działalności gospodarczej, w ciągu 3 miesięcy powróci się do tego samego pracodawcy lub rozpocznie się nową działalność gospodarczą dochód z tych tytułów traktowany będzie jako ciągłość.

Do dochodu rodziny wlicza się:

• dochód rozliczany w Urzędzie Skarbowym oraz dochody opodatkowane w formie ryczałtu lub karty podatkowej – organ sam pobiera tę informację
• gospodarstwo rolne (obszar minimum 1 ha przeliczeniowy lub 1 ha fizyczny bądź udziały z takiej powierzchni) – należy wykazać powierzchnię na oświadczeniu, w formie nakazu płatniczego lub zaświadczenia
• dochody inne niż opodatkowane na ogólnych zasadach – wymienione w załączniku nr ZSR-05 (m.in. stypendia, alimenty, zasiłki chorobowe z KRUS).

Szczegółowe informacje zawsze znajdą Państwo we wniosku.

UWAGA! Świadczenie przyznawane jest na okres zasiłkowy (od 1 listopada do 31 października kolejnego roku). Od momentu uzyskania prawa do świadczenia, na osobie pobierającej ciąży obowiązek zgłaszania wszelkich zmian, które mają wpływ na prawo do jego pobierania (np. uzyskanie nowego dochodu, zmianę pracodawcy, zmiany w składzie rodziny czy wyjazd członka rodziny do pracy za granicę)! Niezgłoszenie zmiany może powodować konieczność zwrotu świadczeń.